– System będzie działał równolegle do systemu CIS. W praktyce każda płatność za usługę, która podlega pod CIS i jest wykonywana przez firmę zarejestrowaną na VAT wobec firmy, która również jest zarejestrowana na VAT, będzie również podlegać pod mechanizm odwrotnego obciążenia VAT.

– Mechanizm odwrotnego obciążenia został wprowadzony w celu walki z nadużyciami podatkowymi i przeciwdziałaniu ubiegania się o nienależne zwroty VAT przez fikcyjne podmioty.

– Obecnie podwykonawca zarejestrowany na VAT otrzymuje płatność za fakturę wraz z VAT (pomniejszona o zaliczkę na podatek – CIS Tax), a następnie odprowadza do HMRC należny VAT od przychodu po odliczeniu VAT zapłaconego w kosztach.

– Od 1 października 2019 podwykonawca nie będzie już otrzymywał przelewu za VAT. VAT zostanie ”zapłacony” za podwykonawce przez kontraktora. Kontraktor naliczy VAT należny podwykonawcy i doliczy do swojego rozliczenia VAT, jednocześnie od razu odpisując ten VAT w kosztach. W praktyce kontraktor zamiast przelać należny VAT do podwykonawcy, zatrzyma pieniądze, ale jednocześnie będzie miał wyższą kwotę do zapłaty na swoim rozliczeniu. Ostatecznie nic na tym nie straci, jednak bardzo ważne jest by dobrze zapoznać się z nowym system przed jego wdrożeniem. Kontraktor, który ”zapomni” o tym, ze VAT, którego nie zapłacił podwykonawcy będzie musiał oddać do HMRC i wyda dostępne środki nie oszczędzając pieniędzy na poczet rachunku VAT, może znaleźć się w ciężkiej sytuacji finansowej gdy przyjdzie do rozliczenia i zapłaty VAT.

– Podwykonawca natomiast nie otrzyma pieniędzy „od razu”, za to nie będzie miał podatku VAT do zapłaty od swojego przychodu, ale nadal będzie mógł odzyskać VAT zapłacony przykładowo za materiały. Podwykonawcy ostatecznie zarobią tyle samo ile w starym systemie, jednak mogą odczuć negatywny wpływ na płynność finansową ze względu na konieczność oczekiwania na zwrot VAT za poniesione koszty.

Najprostszym wyjaśnieniem zmian będą poniższe obliczenia. Dla uproszczenia pomijam zaliczki na CIS tax:

– Kupuje materiały za £200 + £40 VAT = £240
– Wycenia swoją pracę na £1000 + £200 VAT = £1200
– Otrzymuje od kontraktora £1200
– Wydaje w sklepie £240
– Płaci VAT do HMRC £160 (VAT od przychodu £200 minus VAT zapłacony w sklepie £40)

A więc jego zysk to £800, gdyż £1200 zarobku – £240 za materiały – £160 zapłaty VAT do HMRC – £800

– Kupuje materiały za £200 + £40 VAT = £240
– Wycenia swoją pracę na £1000 + £200 VAT = £1200
– Otrzymuje od kontraktora £1000 (gdyż £200 będzie podlegać pod odwrócone obciążenie)
– Wydaje w sklepie £240
– otrzymuje zwrot VAT od HMRC £40 (VAT od przychodu £0 minus VAT zapłacony w sklepie £40)

A więc jego zysk to £800, gdyż £1000 zarobku – £240 za materiały + £40 zwrotu VAT od HMRC = £800

zmiany nieodczuwalne?
Jak widać sytuacja podwykonawcy jest ostatecznie taka sama w starym i w nowym systemie, z tym że podwykonawca będzie musiał zaczekać na zwrot VAT, a obecnie otrzymywał VAT od kontraktora, a należny VAT do HMRC odprowadzał później, dzięki czemu mógł dysponować tymi środkami w międzyczasie (np. kupując materiał na następną budowę).

Z punktu widzenia kontraktorów będzie to wyglądało następująco:

Obecny system: (dla kontraktora)
– wycenia swoje prace na £3000 + £600 VAT = £3600
– Kontraktor angażuje podwykonawcę za £1000 + £200 VAT = £1200
– Kontraktor otrzymuje od klienta £3600
– Kontraktor płaci podwykonawcy £1200
– Kontraktor płaci VAT do HMRC w wysokości £400 (VAT od przychodu £600 minus VAT od wydatków £200)

Zysk kontraktora to £2000, gdyż £3600 otrzymane od klienta – £1200 zapłacone dla podwykonawcy – £400 VAT zapłacone do HMRC = £2000

– Wycenia swoje prace na £3000 + £600 VAT = £3600
– angażuje podwykonawcę za £1000 + £200 VAT = £1200
– otrzymuje od klienta £3600
– płaci podwykonawcy £1000 (gdyż zapłaci VAT za podwykonawce)

Kontraktor płaci VAT do HMRC w wysokości £600 (VAT od przychodu £600 plus VAT za podwykonawce £200 minus VAT od wydatków £200 – kontraktor jednocześnie płaci VAT za podwykonawcę i odlicza go od razu jako swoje koszta, ale w praktyce oznacza to, że zapłaci cały VAT jaki otrzymał od klienta, przy naszym uproszczonym założeniu braku innych wydatków)

Zysk kontraktora to nadal £2000, gdyż £3600 otrzymane od klienta – £1000 zapłacone dla podwykonawcy – £600 VAT zapłacone do HMRC = £2000

Różnica u kontraktora
Należy jednak zwrócić uwagę, że dotychczas kontraktor płacił VAT od razu podwykonawcy, przy czym potem odpisywał ten wydatek w swoim rozliczeniu VAT. W nowym systemie kontraktor musi pilnować dyscypliny budżetowej, gdyż pieniądze niejako ”przechowa” i zamiast zapłacić podwykonawcy, zapłaci ostatecznie wyższy VAT. Inną sprawą jest to, ze niektórzy kontraktorzy opóźniali płatności wobec podwykonawców, a jednocześnie odpisywali VAT od swojego rozliczenia, gdyż otrzymywali faktury jeszcze przed płatnością. W nowym systemie opóźnienie płatności nie będzie poprawiało płynności finansowej takiego kontraktora (przynajmniej w kwestii rozliczeń VAT).

Kontraktorzy muszą koniecznie zapoznać się z nowymi zasadami i wyznaczyć cele oszczędnościowe, by nie byłoby to zaskoczeniem przy rozliczeniu VAT.

Nowe obowiązki dla kontraktorów
Dodatkowo pojawiają się nowe obowiązki. Kontraktorzy muszą zidentyfikować, które prace podlegają pod odwrotne obciążenie VAT, a podwykonawcy muszą skorygować swoje invoicy. Na invoice będzie musiała znaleźć się informacja, że płatność podlega pod odwrotne obciążenie.

Firmy, które obecnie korzystają z ryczałtowych płatności VAT (Flat Rate Scheme) powinny sprawdzić i upewnić się, czy pozostanie w systemie ryczałtowym będzie nadal dla nich korzystne. Płatności w odwróconym obciążeniu VAT nie będą uwzględniane do obliczeń ryczałtowego VAT, a jednocześnie pozostając w systemie ryczałtowym traci się możliwość odliczeń VAT zapłaconego w kosztach.

Nowy system może też zachęcić podwykonawców, którzy nie są obecnie płatnikami VAT do dobrowolnej rejestracji.

Kontraktorzy muszą koniecznie zapoznać się z nowymi zasadami i wyznaczyć cele oszczędnościowe, by nie byłoby to zaskoczeniem przy rozliczeniu VAT.

Podwykonawca, który pracuje tylko dla większych kontraktorów, którzy są płatnikami VAT, skorzystałby na rejestracji VAT, ze względu na to, że podniesienie cen o VAT nie miałoby wpływu na bilans finansowy kontraktora, a umożliwiłoby odliczenia VAT na zakupach. W praktyce jednak mało podwykonawców się na to decyduje. Największymi barierami są skomplikowanie rozliczeń VAT, dodatkowe koszta i przede wszystkim brak dobrego zrozumienia systemu VAT.

Po wprowadzeniu mechanizmu odwrotnego obciążenia w praktyce podwykonawca, który dobrowolnie zarejestruje się na VAT, nie odczuje zmiany wpływów (nadal będzie otrzymywał te same wypłaty co wcześniej, gdyż doliczony do nich VAT będzie w praktyce rozliczał kontraktor), a w zamian za rejestrację uzyska możliwość odliczenia kosztów VAT, a więc w praktyce będzie otrzymywał regularne zwroty VAT za poniesione wydatki.

HMRC straci?
Jeśli rzeczywiście wśród podwykonawców pracujących w usługach budowlanych pojawi się tendencja do dobrowolnej rejestracji, aby skorzystać ze zwrotów VAT, to HMRC paradoksalnie może w ogólnym rozrachunku na tej polityce stracić. Zamiast uzyskać tylko dodatkowe wpływy poprzez walkę z nieuczciwymi podatnikami, HMRC może stanąć w obliczu wypłacania regularnych zwrotów VAT wielu samozatrudnionym podwykonawcom, którzy dotychczas nie rejestrowali się jako płatnicy VAT. Czas pokaże, czy podwykonawcy skorzystają z tej możliwości, a w międzyczasie zachęcam do dokładniejszego zapoznania się z nadchodzącymi zmianami. Więcej informacji można odszukać na stronach gov.uk wpisując w dowolną wyszukiwarkę ”VAT reverse charge for construction industry”.

Tomasz Wiadrowski